Kể từ khi  Covid-19  bắt đầu xuất hiện và bùng phát tại Mỹ tháng trước, AMP Robotics - một công ty chuyên sản xuất robot - đã nhận thấy nhu cầu người dùng tăng đáng kể, đặc biệt là các đơn hàng robot sử dụng AI để sàng lọc vật liệu tái chế hay loại bỏ rác thải. "Nhiều cơ sở đang đặt hàng chúng tôi một đến hai robot, nhưng họ vẫn hỏi thêm nếu chúng tôi đủ đáp ứng", Matanya Horowitz, CEO của AMP Robotics, chia sẻ.

Robot phân loại rác thải của AMP Robotics. Ảnh:  NYT .

Trước đại dịch, tự động hóa đã được triển khai tại Mỹ nhằm thay thế con người trong nhiều loại công việc, từ chăm sóc khách hàng, vận chuyển hàng hóa, tiện ích nâng cao... Điều này cũng khiến không ít người lo ngại rằng, họ sẽ mất việc trong tương lai gần bởi sự "xâm lấn" của robot.

Tuy nhiên, khi Covid-19 xuất hiện, mọi người buộc phải giữ khoảng cách hoặc bị hạn chế ra khỏi nhà, robot chính là thiết bị giúp họ hạn chế tiếp xúc, giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh tật. "Trước đại dịch, không ít người sợ tự động hóa. Nhưng sau đại dịch, họ sẽ nhận ra rằng đây chính là xu hướng của tương lai", Richard Pak, giáo sư tại Đại học Clemson, chuyên gia nghiên cứu các yếu tố tâm lý xung quanh tự động hóa, nhận định.

Công nghiệp thực phẩm hiện là một trong những ngành có xu hướng nghiêng về tự động hóa mạnh nhất nhằm giải phóng sức lao động của con người khi đại dịch. Brain Corp, một công ty sản xuất phần mềm được sử dụng trong hệ thống tẩy rửa sàn tự động ở San Diego, cho biết các nhà bán lẻ đang sử dụng dịch vụ của họ tăng 13% so với hai tháng trước.

Robot lau sàn tự động tại siêu thị Giant Eagle. Ảnh:  NYT . 

Tại các siêu thị như Giant Eagle, robot đang làm thay những công việc như khử trùng và vệ sinh, giúp nhân viên tập trung thời gian cho kiểm kê, xử lý việc giao hàng và hàng tồn kho. Các nhà bán lẻ khẳng định, robot đang hỗ trợ và tăng năng suất làm việc cho nhân viên, không phải thay thế công việc của họ.

Vai trò của nhân viên thu ngân cũng đang thay đổi. Trong nhiều năm, các nhà bán lẻ bố trí ki-ốt kiểm tra tự động, nhưng những chiếc máy đó vẫn cần sự can thiệp của nhân viên, khiến không chỉ người đó mà cả khách hàng đều không cảm thấy thoái mái.

Trong khi đó, công việc của thu ngân thường tiếp xúc với rất nhiều khách hàng trong ngày, khiến họ có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 nhiều hơn bất cứ ai. "Không ai nghĩ rằng công việc của một nhân viên thu ngân lại nguy hiểm như bây giờ", ông Pak nói.

Đại dịch bùng phát đang khiến một số cửa hàng mạnh tay áp dụng mua hàng không tiếp xúc để giảm nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên của mình. Từ trang trại đến người bán thịt, câu "cửa miệng" của các thương nhân luôn là hỏi khách hàng có sử dụng dịch vụ thanh toán di động như PayPal hay Venmo hay không. Các ngân hàng ở châu Âu tuần trước cũng đưa ra nhiều ưu đãi nếu khách thanh toán qua thiết bị di động, đồng thời cắt giảm một số yêu cầu xác thực rườm ra nhằm tối giản hóa việc giao dịch.

Mark Muro, thành viên cao cấp tại Viện Brookings, phụ trách mảng nghiên cứu thị trường lao động, nói rằng khi các công ty nhận thấy nguy cơ bị tổn thương từ tiền mặt, áp lực thay thế con người bằng máy móc càng trở nên mãnh liệt hơn. "Bạn sẽ thấy các nhà bán lẻ có ít nhân viên hơn trong tương lai", Muro dự đoán.

Rác thải được phân loại bằng AI. Ảnh:  NYT .

Nhiều dịch vụ tài chính cũng đang được tự động hóa. Chẳng hạn, PayPal đã chuyển sang sử dụng chatbot để tương tác với khách hàng khi Covid-19 hoành hành, với tỷ lệ tới 65%, nhiều nhất từ trước đến nay. Hãng này cũng áp dụng các dịch vụ dịch thuật tự động để giao tiếp với khách hàng bản địa, thay vì chỉ tiếng Anh như trước. Trong khi đó, YouTube cho biết đã hạn chế nhân viên kiểm duyệt đến văn phòng trên toàn thế giới, đồng thời thực hiện kiểm tra nội dụng quyết liệt hơn qua các công cụ tự động.

Tại AMP Robotics, Horowitz nói rằng robot của họ sẽ cho phép các cơ sở tái chế ít sử dụng nhân viên hơn, nhưng không đồng nghĩa với việc họ sẽ bị cho nghỉ việc. Thay vào đó, những người này sẽ qua các công đoạn làm việc khác "dễ thở" hơn, chẳng hạn phân loại nhựa với cỏ và giấy trên băng chuyền. "Một lợi ích không thể chối bỏ khi sử dụng robot, đó là bạn không bị nhiễm virus", Horowitz nói thêm.