Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Tổng thống Liên bang Nga V. Pu-tin và các Trưởng đoàn ASEAN. Ảnh: THỐNG NHẤT (TTXVN)

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc, những lợi ích to lớn mà mối quan hệ này đem lại cho cả ASEAN và Trung Quốc cũng như đối với hòa bình, ổn định và hợp tác cùng phát triển ở khu vực. Thủ tướng nhất trí, hai bên cần đẩy mạnh hơn nữa các nỗ lực đối thoại, tăng cường hợp tác, xây dựng lòng tin, đề cao luật pháp quốc tế, xây dựng và hình thành các chuẩn mực ứng xử, đóng góp cho một cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch và dựa trên luật lệ. Thủ tướng ủng hộ ASEAN - Trung Quốc nỗ lực củng cố và phát triển nền tảng kết nối tổng thể vững vàng, cả về lòng tin, kết nối vật chất và kết nối con người.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ tình hình trên thực địa còn diễn biến phức tạp, gây quan ngại cho tất cả các bên và có thể tác động không có lợi tới ổn định ở khu vực. Thủ tướng nhấn mạnh, ASEAN và Trung Quốc cần tiếp tục đề cao các nguyên tắc đã nhất trí về thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, tôn trọng luật pháp quốc tế, xây dựng và tuân thủ các chuẩn mực ứng xử chung, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), không quân sự hóa, không có hành động làm phức tạp tình hình, triển khai đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất.

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc khẳng định lại tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc đối với hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đánh giá cao vai trò, vị thế quốc tế của ASEAN; nhất trí ASEAN và Trung Quốc tiếp tục quan hệ gắn kết chặt chẽ về kinh tế - thương mại - đầu tư, ủng hộ hệ thống thương mại quốc tế đa phương rộng mở, minh bạch và dựa trên luật lệ; khẳng định, Trung Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực cùng ASEAN hoàn tất COC trong vòng ba năm tới, thực hiện đầy đủ DOC, đóng góp cho hòa bình, ổn định, tự do, an toàn hàng hải và hàng không, tự do thương mại ở Biển Đông.

* Kết thúc Hội nghị, hai bên nhất trí thông qua Tầm nhìn Đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc 2030, định hướng cho quan hệ hợp tác giữa hai bên cho các năm tiếp theo và thông qua Tuyên bố chung ASEAN - Trung Quốc về khoa học công nghệ và sáng tạo.

* Chiều 14-11, tại Xin-ga-po đã diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 21 và kỷ niệm 45 năm quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản. Đây cũng là Hội nghị cấp cao đầu tiên trong nhiệm kỳ điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản 2018 - 2021 của Việt Nam.

Với tư cách là nước điều phối, thay mặt các nước ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu chính về quan hệ ASEAN - Nhật Bản. Thủ tướng nhận định, quan hệ Đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện ASEAN - Nhật Bản không ngừng được đẩy mạnh, đạt kết quả rất tích cực trên cả ba trụ cột hợp tác vì hòa bình và an ninh, kinh tế - thương mại - đầu tư và hướng đến người dân. Nhiều hoạt động đã và đang được triển khai tích cực, nhất là về an ninh biển, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, chống phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân, đào tạo nâng cao năng lực pháp luật, thúc đẩy pháp quyền và hợp tác quốc phòng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, ASEAN đánh giá cao hỗ trợ của Nhật Bản qua Quỹ Hội nhập ASEAN - Nhật Bản (JAIF) trong các lĩnh vực hợp tác y tế, môi trường, phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, khoa học công nghệ và sáng tạo; tăng cường kết nối thông qua triển khai Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025 và Kế hoạch Công tác ASEAN về Thu hẹp khoảng cách, phát triển tiểu vùng Mê Công... Thủ tướng nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ của ASEAN trong thúc đẩy và nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện giữa ASEAN và Nhật Bản vì hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng của mỗi bên cũng như của khu vực.

Chia sẻ đánh giá của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, các nước ASEAN nhất trí phát huy hơn nữa nền tảng tốt đẹp trong quan hệ ASEAN - Nhật Bản 45 năm qua, hoan nghênh Nhật Bản tiếp tục phát huy vai trò tích cực, có trách nhiệm ở khu vực, phối hợp cùng ASEAN tại các diễn đàn do ASEAN chủ trì, đóng góp thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin và hợp tác trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng lẫn nhau.

Thủ tướng Nhật Bản S.A-bê khẳng định coi trọng vai trò của ASEAN, nhất trí tăng cường hợp tác toàn diện với ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm và các nỗ lực thúc đẩy hợp tác, liên kết khu vực của ASEAN. Thủ tướng S.A-bê thông báo về kế hoạch tổ chức Ngày ASEAN - Nhật Bản tại Việt Nam trong năm 2019 nhằm tăng cường sự hiểu biết giữa người dân hai bên. Thủ tướng Nhật Bản ghi nhận một số nước ASEAN, trong đó có Xin-ga-po, Việt Nam và Nhật Bản phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trông đợi sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Về các vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng S.A-bê khẳng định lại tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định và an ninh, tự do an toàn hàng hải và hàng không trên Biển Đông, tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý, đề cao các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, kiềm chế, không quân sự hóa, không có hành động đơn phương làm thay đổi nguyên trạng, nỗ lực xây dựng COC hiệu quả và thực chất.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi nhận chia sẻ của Nhật Bản, khẳng định lại lập trường nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông và mong muốn Nhật Bản tiếp tục ủng hộ các nỗ lực của ASEAN thúc đẩy đối thoại, tăng cường lòng tin, tạo dựng môi trường thuận lợi cho đàm phán COC, vì một khu vực Biển Đông hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng hoan nghênh Nhật Bản chia sẻ ý tưởng về thúc đẩy hợp tác kết nối hai bờ Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương; khẳng định Việt Nam sẽ nỗ lực cao nhất để nâng tầm quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của hai bên cũng như khu vực.

* Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Hàn Quốc tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 20.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định ủng hộ “Chính sách Hướng nam mới” của Hàn Quốc tăng cường quan hệ với ASEAN. Thủ tướng nhất trí thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mà Hàn Quốc có thế mạnh và ASEAN có nhu cầu như thương mại điện tử, công nghệ xanh, khoa học đổi mới, đô thị hóa thông minh; tiếp tục đẩy mạnh hợp tác chính trị - an ninh để tương xứng những phát triển tích cực đạt được trong hai trụ cột kinh tế và văn hóa - xã hội; đồng thời tăng cường trao đổi văn hóa, giao lưu thể thao, tổ chức thi tìm hiểu ASEAN... trong giới trẻ để tạo sức lan tỏa trong người dân.

Các nhà lãnh đạo hoan nghênh kết quả tích cực trong quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện giữa ASEAN và Hàn Quốc. Hàn Quốc tiếp tục là đối tác kinh tế hàng đầu của ASEAN. Hai bên đang nỗ lực phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch 200 tỷ USD vào năm 2020. Hợp tác được đẩy mạnh trên nhiều lĩnh vực từ chính trị - an ninh đến kinh tế - thương mại - đầu tư, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân.

* Chiều 14-11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Nga V.Pu-tin tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN - Nga lần thứ ba.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ, Nga là cường quốc có vị trí chiến lược quan trọng trải rộng trên cả hai châu lục Á - Âu và là một đối tác quan trọng của ASEAN; khẳng định ASEAN và Nga chia sẻ nhiều lợi ích chung và tiềm năng hợp tác rộng lớn, ủng hộ nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược, góp phần thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả trong ứng phó các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống đe dọa an ninh và ổn định ở khu vực, đồng thời đẩy mạnh triển khai các lộ trình và khung hợp tác về thương mại và đầu tư đã có, cũng như phát triển các sáng kiến cụ thể trong các lĩnh vực mà Nga có thế mạnh và ASEAN có nhu cầu. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng bày tỏ mong muốn Nga ủng hộ lập trường, nguyên tắc của ASEAN trong việc bảo đảm hòa bình, ổn định ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế, kiềm chế, tránh làm phức tạp tình hình, thực hiện đầy đủ DOC và đàm phán COC thực chất và hiệu quả.

Các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh những tiến triển đáng khích lệ trong quan hệ hợp tác ASEAN - Nga kể từ Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 20 năm quan hệ ASEAN - Nga tại Xô-tri năm 2016, cũng như kết quả tích cực trong triển khai Kế hoạch Hành động ASEAN - Nga giai đoạn 2016 - 2020.

* Tại Hội nghị, hai bên đạt quyết định quan trọng nâng tầm quan hệ ASEAN - Nga lên Đối tác chiến lược và thông qua Tuyên bố chung ASEAN - Nga về Đối tác chiến lược, cũng như Tuyên bố ASEAN - Nga về Hợp tác trong lĩnh vực An ninh sử dụng Công nghệ thông tin và liên lạc.

* Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nga chứng kiến lễ ký Bản ghi nhớ giữa ASEAN và Ủy ban Kinh tế Á - Âu (EEC).

* Chiều cùng ngày, tại Xin-ga-po, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tham dự Hội nghị cấp cao lần thứ hai các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) gồm 10 nước thành viên ASEAN và các nước Ô-xtrây-li-a, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Niu Di-lân.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá những nỗ lực và kết quả mà đoàn đàm phán RCEP đã đạt được trong năm 2018 có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ và xu hướng chống tự do thương mại đang nổi lên; cho rằng đây là thời điểm để nỗ lực kết thúc đàm phán hiệp định. Để hướng tới kết thúc thành công đàm phán RCEP, Thủ tướng khẳng định, Việt Nam sẵn sàng cùng các nước tìm kiếm các giải pháp sáng tạo, linh hoạt phù hợp hướng tới mục tiêu chung; thúc đẩy xây dựng RCEP thật sự trở thành một hiệp định thương mại tự do toàn diện, chất lượng cao, cân bằng về lợi ích, trong đó có tính đến sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các thành viên. Thủ tướng cho rằng, RCEP phải là một khuôn khổ hợp tác thúc đẩy thương mại, đầu tư, đem lại thịnh vượng chung cho toàn khu vực.

* Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố chung về đàm phán RCEP, trong đó hoan nghênh tiến bộ quan trọng đạt được trong năm 2018 và khẳng định kết quả này đã đưa cuộc đàm phán đi vào giai đoạn cuối cùng. Các nhà lãnh đạo khẳng định lại quyết tâm kết thúc đàm phán để đạt được một hiệp định thương mại tự do hiện đại, toàn diện, chất lượng cao và mang lại lợi ích cho tất cả các bên trong năm 2019.

* Sáng 14-11, tại Xin-ga-po đã diễn ra cuộc Ăn sáng làm việc không chính thức giữa lãnh đạo các nước ASEAN và Thủ tướng Ô-xtrây-li-a X.Mô-ri-xơn. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự sự kiện.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao vai trò và đóng góp tích cực của Ô-xtrây-li-a ở khu vực, hoan nghênh sự ủng hộ và trợ giúp hiệu quả của Ô-xtrây-li-a đối với ASEAN. Thủ tướng cho rằng Ô-xtrây-li-a là đối tác lâu năm tin cậy của ASEAN và hai bên chia sẻ tầm nhìn, lợi ích chung về hòa bình, ổn định và hợp tác cùng phát triển ở khu vực. Thủ tướng hoan nghênh Ô-xtrây-li-a tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và cùng nỗ lực thúc đẩy một cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch và dựa trên luật lệ. Việt Nam mong muốn Ô-xtrây-li-a tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với ASEAN trên các lĩnh vực Ô-xtrây-li-a có thế mạnh và ASEAN có nhu cầu, trong đó có phát triển hạ tầng và kết nối khu vực, quản lý, ứng phó biến đổi khí hậu, sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên ở tiểu vùng Mê Công, phát triển nguồn nhân lực...

Thủ tướng cũng trông đợi Ô-xtrây-li-a tiếp tục ủng hộ các nỗ lực và lập trường nguyên tắc của ASEAN thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin vì hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, đề cao luật pháp quốc tế và các chuẩn mực ứng xử chung, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS, không quân sự hóa, không có hành động làm phức tạp tình hình, triển khai đầy đủ DOC và xây dựng COC hiệu quả và thực chất.

Thủ tướng Ô-xtrây-li-a ủng hộ lập trường của ASEAN về duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế, triển khai đầy đủ DOC và nỗ lực xây dựng COC hiệu quả.

* Bên lề các phiên họp cấp cao của ASEAN với các đối tác, ngày 14-11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc gặp Thủ tướng Ô-xtrây-li-a X.Mô-ri-xơn.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng Ngài X.Mô-ri-xơn mới được bổ nhiệm giữ cương vị Thủ tướng Chính phủ, sẵn sàng hợp tác với Thủ tướng X.Mô-ri-xơn thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước ngày càng phát triển. Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Ô-xtrây-li-a tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam như nhãn, chôm chôm, vú sữa và tôm nguyên con vào Ô-xtrây-li-a.

Thủ tướng Ô-xtrây-li-a nhất trí với các đề nghị của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đặc biệt trong việc thúc đẩy thương mại, đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng nông sản Việt Nam; cho biết rất ấn tượng với đất nước và con người Việt Nam, mong muốn thúc đẩy hơn nữa các hoạt động du lịch, giao lưu nhân dân giữa hai nước.

Về hợp tác tại các diễn đàn và cơ chế đa phương quốc tế và khu vực, hai Thủ tướng nhất trí hai nước sẽ phối hợp thúc đẩy tự do hóa thương mại, tăng cường phối hợp giải quyết các vấn đề chung sau khi CPTPP có hiệu lực cũng như thúc đẩy đàm phán RCEP. Hai nhà lãnh đạo chia sẻ tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế; tăng cường phối hợp tại Liên hợp quốc, ASEM và trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN của Việt Nam.

* Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng có các cuộc trao đổi với Tổng thống Chi-lê X.Pi-nhê-ra, Thủ tướng Ca-na-đa G.Tru-đô và Tổng thống Hàn Quốc Mun Chê In.

Tại cuộc gặp Tổng thống Chi-lê và Thủ tướng Ca-na-đa, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các nước thành viên CPTPP phối hợp chặt chẽ nhằm triển khai hiệu quả Hiệp định, đem lại lợi ích chung cho các nước thành viên.

* Tại cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc Mun Chê In, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao việc Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác với ASEAN, hoan nghênh sáng kiến tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN - Hàn Quốc trong năm 2019 tại Hàn Quốc.

* Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc gặp Phó Tổng thống Hoa Kỳ M.Pen-xơ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và mong muốn đưa quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ lên tầm cao mới, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và tôn trọng thể chế chính trị của nhau; đề nghị hai bên tăng cường tiếp xúc và trao đổi đoàn, nhất là trao đổi đoàn cấp cao. Thủ tướng đặc biệt đánh giá cao cam kết của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ trong hợp tác giải quyết hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, trong đó có việc tham gia tẩy độc đi-ô-xin tại sân bay Biên Hòa vừa qua. Thủ tướng khẳng định, Việt Nam tiếp tục thực hiện nhất quán công cuộc Đổi mới và hội nhập quốc tế, nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực bảo vệ sở hữu trí tuệ, bảo đảm an ninh và an toàn thông tin, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế về tài chính, tiền tệ; đề nghị hai nước tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho quan hệ thương mại, đầu tư và quan tâm xử lý thỏa đáng mối quan tâm của nhau vì lợi ích của nhân dân cả hai nước.

Đánh giá cao sự phối hợp giữa hai nước trong các vấn đề khu vực và quốc tế, Thủ tướng hoan nghênh việc Hoa Kỳ khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và các cơ chế khu vực do ASEAN dẫn dắt, khẳng định ủng hộ các sáng kiến hợp tác có đóng góp cho việc bảo đảm hòa bình, ổn định ở khu vực và vai trò trung tâm của ASEAN, tôn trọng độc lập, chủ quyền của các nước. Việt Nam cũng hoan nghênh Hoa Kỳ đã ủng hộ lập trường của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, ủng hộ đàm phán COC trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế. Thủ tướng đề nghị Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam ứng cử thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 và cùng phối hợp thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ khi Việt Nam là Chủ tịch ASEAN năm 2020.

Phó Tổng thống Hoa Kỳ M.Pen-xơ bày tỏ sự trọng thị của cá nhân Phó Tổng thống, Tổng thống Đ.Trăm và các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đối với lãnh đạo, nhân dân Việt Nam và mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ; khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ một nước Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng và sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong các vấn đề cùng quan tâm; thống nhất tăng cường trao đổi đoàn cấp cao trong thời gian tới, đặc biệt trong dịp hai nước kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao; giải quyết tốt các mối quan tâm của nhau trong hợp tác thương mại, đầu tư; cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã tích cực giúp đỡ Hoa Kỳ trong việc tìm kiếm và hồi hương hài cốt quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh... Phó Tổng thống Hoa Kỳ khẳng định chia sẻ các lợi ích chung trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, tôn trọng luật pháp quốc tế tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.