Làm nên thắng lợi vĩ đại ấy, thật tự hào có sự đóng góp thầm lặng của những nữ chiến sĩ báo vụ, tiêu đồ quê hương Hải Dương thuộc Trung đoàn Thông tin 26 (còn gọi là Đoàn sóng điện-e26, nay là Lữ đoàn Thông tin 26, Quân chủng Phòng không - Không quân).

Bà Bùi Thúy Hòa - một trong những nữ chiến sĩ báo vụ xứ Đông năm xưa tham gia trận “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” năm 1972

Những ngày tháng 12 lịch sử này, chúng tôi có dịp gặp gỡ, trò chuyện cùng một số nữ cựu chiến binh (CCB) nguyên là chiến sĩ báo vụ, báo vụ kiêm tiêu đồ thuộc Đoàn sóng điện-e26 từng tham gia chiến dịch phòng không những ngày cuối tháng 12/1972, đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ chủ yếu bằng máy bay B52 vào Hà Nội, Hải Phòng và một số vùng lân cận. 50 năm trôi qua, những cô gái tuổi 17, 18 ngày nào giờ đây tóc đã bạc, nhiều người lên chức bà nhưng ký ức về trận chiến đấu năm xưa thì vẫn còn vẹn nguyên.

Đầu năm 1971, trước yêu cầu nhiệm vụ tăng cường lực lượng cho bộ đội phòng không để ngăn chặn cuộc chiến tranh phá hoại bằng đường không của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, cùng với thanh niên cả nước, 90 cô gái Hải Dương xung phong lên đường ra trận. Sau thời gian huấn luyện tân binh và đào tạo chuyên ngành thông tin, 61 cô gái xứ Đông được lựa chọn biên chế về làm chiến sĩ báo vụ, báo vụ kiêm tiêu đồ tại Đoàn sóng điện-e26 đóng quân tại huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây (nay là thủ đô Hà Nội).

CCB Bùi Thúy Hòa, nguyên chiến sĩ báo vụ thuộc Đại đội 2, Đoàn sóng điện-e26 nhớ lại: “Công việc của chúng tôi là tiếp nhận và truyền tải thông tin qua tín hiệu moóc (tín hiệu đã được mã hóa-PV) để báo cáo chỉ huy. Đối với những đồng chí báo vụ được học thêm tiêu đồ 99, ngoài những nhiệm vụ trên còn phải nhận thông tin từ các trung đoàn ra đa sau đó ghi tọa độ, đánh dấu đường bay của máy bay địch lên bảng tiêu đồ để người chỉ huy căn cứ vào đó ra mệnh lệnh hiệp đồng chiến đấu cho các đơn vị”.

Cuối tháng 12 năm 1972, Mỹ mở cuộc tập kích chiến lượng bằng đường không lớn chưa từng có đánh phá ra miền Bắc. Trước yêu cầu nhiệm vụ, những cô gái xứ Đông bước vào cuộc chiến với tâm thế và quyết tâm cao nhất. Các phiên ban tổ chức trực chiến đấu 24/24 không kể ngày đêm. CCB Bùi Thúy Hòa cho biết thêm: “Nếu trước đó các phiên ban trực chỉ khoảng từ 6 đến 8 tiếng thì trong 12 ngày đêm Mỹ dùng B52 đánh phá miền Bắc, chúng tôi trực thông ca không nghỉ. Nhiều chị em mệt mỏi, kiệt sức nhưng vẫn xung phong tham gia vào các kíp trực và hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

12 ngày đêm làm việc với cường độ cao liên tục trong hầm chỉ huy thiếu ánh sáng và ô xy, có những chiến sĩ báo vụ cổ tay mỏi nhừ, cứng đơ do phải nhận, chuyển điện liên tục nhưng vẫn không rời máy. CCB Trần Thị Lai, nguyên chiến sĩ báo vụ thuộc Đại đội 1, Đoàn sóng điện-e26 chia sẻ: “Tai chúng tôi phải luôn đeo cáp để thu - phát tín hiệu. Lúc đó cũng chỉ nghĩ làm sao thu - phát thông tin nhanh, chính xác để đồng đội bắn rơi được máy bay B52 là vui rồi…”.

Khi máy bay B52 vào dải bom thường đi theo tốp và sử dụng một số loại máy bay hộ tống như F4, F105, F111 nhằm phá sóng ra đa và chế áp hệ thống thông tin của ta. Điều này khiến cho việc tiếp nhận, truyền đạt thông tin qua tín hiệu moóc của lực lượng báo vụ gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên là chiến sĩ báo vụ kiêm tiêu đồ thuộc Đại đội 3 (Đoàn sóng điện-e26), CCB Phạm Thị Minh Sơn nhớ lại: “Yêu cầu thông tin phải tuyệt đối chính xác nên chúng tôi luôn tập trung cao độ, tai thính, mắt tinh, tay nhanh để chắt lọc, ghi chép đúng, đủ thông tin. Thậm chí có những lúc nhiễu xạo, thông tin méo mó, lúc đó chúng tôi phải dựa vào kinh nghiệm để phân biệt, lựa chọn được thông tin chính xác”.

Cùng với quân và dân miền Bắc cầm súng trên chiến trường, những nữ chiến sĩ báo vụ, báo vụ kiêm tiêu đồ tỉnh Đông thuộc Đoàn sóng điện-e26 tay cầm bút chì, tai đeo cáp đã thể hiện được bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần gan dạ, dũng cảm, vượt lên khó khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tiêu biểu trong số đó có chiến sĩ Nguyễn Thị Hường, người đã đi những đường chì cùng đồng đội bắn rơi tại chỗ chiếc máy bay B52 đầu tiên; góp phần vào làm lên chiến thắng lịch sử “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Kết quả sau 12 ngày đêm, quân và dân miền Bắc mà nòng cốt là bộ đội phòng không đã bắn rơi 81 máy bay, có 34 chiếc B52; làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt lịch sử cho cách mạng Việt Nam, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975.

Về với cuộc sống đời thường, những nữ chiến sỹ báo vụ năm xưa nay đã là những CCB gương mẫu, nhiệt tình, trách nhiệm trong mọi công việc. CCB Bùi Thúy Hòa đang sinh sống tại số nhà 231 Đường Điện Biên phủ, Khu 1 phường Bình Hàn, thành phố Hải Dương, là Phó trưởng ban liên lạc Hội phòng không Hải Dương và tham gia hoạt động ở nhiều câu lạc bộ của thành phố. CCB Nguyễn Thị Minh Sơn hiện sống tại ngõ 158, phố Nguyễn Sơn Phường Bồ Đề, thành phố Hà Nội, dù ở cách xa nhau nhưng các chị vẫn giữ liên lạc với nhau, tiếp tục truyền động lực cho thế hệ trẻ để cùng nhau góp sức mình phát huy truyền thống cha ông trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.