Ảnh minh họa

Kết luận nêu rõ, qua 5 năm thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý, công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể các cấp đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, huy động được đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân tích cực tham gia. Hệ thống pháp luật về phòng, chống và kiểm soát ma tuý từng bước được hoàn thiện. Công tác phòng ngừa ma tuý được chú trọng với nhiều nội dung, hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng; nhiều mô hình, điển hình tiên tiến phòng, chống ma tuý hiệu quả được xây dựng, nhân rộng. Công tác đấu tranh với tội phạm, tệ nạn ma tuý được triển khai quyết liệt, triệt phá được nhiều đường dây, tổ chức tội phạm ma tuý lớn; các lực lượng chuyên trách có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma tuý, bảo đảm kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật. Công tác kiểm soát hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý và phòng, chống trồng cây chứa chất ma tuý có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý và quản lý sau cai nghiện thực hiện thống nhất từ địa bàn cơ sở. Hoạt động hợp tác quốc tế, nhất là với các nước láng giềng có chiều sâu và hiệu quả, thực chất hơn.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm ma tuý vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp, nhất là trên tuyến biên giới đường bộ, đường biển, đường hàng không, trên không gian mạng… Các nguy cơ phát sinh "nguồn cầu" ma tuý chưa được giải quyết triệt để; chưa chặn đứng được mối quan hệ "cung - cầu" về ma tuý. Công tác rà soát, thống kê số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý còn chưa chính xác; công tác quản lý chưa kịp thời, chặt chẽ, nhiều trường hợp bị rối loạn tâm thần, "ngáo đá" gây ra các vụ trọng án với tính chất dã man, vô nhân tính, gây bức xúc dư luận; công tác cai nghiện, hỗ trợ học nghề, tạo việc làm cho người sau cai nghiện hiệu quả chưa cao. Công tác quản lý ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự có lúc, có nơi còn sơ hở, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm và tệ nạn ma tuý...

Thời gian tới, dự báo tình hình tội phạm, tệ nạn ma tuý tiếp tục diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn liên tục thay đổi, tinh vi, nguy hiểm, có tính quốc tế cao hơn. Số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý ngày càng trẻ hoá; xu hướng sử dụng ma tuý tổng hợp và các loại ma tuý mới có độc tính cao, dẫn đến nguy cơ gia tăng người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý, gây hệ luỵ nghiêm trọng đối với sức khoẻ, giống nòi, chất lượng lực lượng lao động; làm gia tăng các loại tội phạm, tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm pháp luật, gây mất an ninh, trật tự, an toàn xã hội… Để phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những khuyết điểm, hạn chế và chủ động hơn trong công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý, Bộ Chính trị yêu cầu cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể các cấp tiếp tục đẩy mạnh thực hiện nghiêm túc, quyết liệt hơn các nội dung, nhiệm vụ trong Chỉ thị số 36-CT/TW, chú trọng thực hiện một số nhiệm vụ sau:

1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, vai trò nòng cốt của các lực lượng chuyên trách và sự tham gia tích cực của đông đảo Nhân dân trong phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Xác định đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; không "khoán trắng" cho lực lượng Công an; phải thực hiện quyết liệt, đồng bộ, thường xuyên, liên tục cả phòng và chống. Thực hiện phương châm ngăn cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma tuý, trong đó tập trung các giải pháp giảm cầu hiệu quả; lấy phòng ngừa là chính, địa bàn cơ sở, khu dân cư làm trọng tâm để triển khai tổ chức thực hiện. Người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá công tác phòng, chống, kiểm soát ma tuý và phải xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm nếu để tình hình ma tuý diễn biến phức tạp tại cơ quan, đơn vị, địa phương, lĩnh vực, địa bàn được giao phụ trách, quản lý. Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành và vận động gia đình, người thân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm trong việc tổ chức thực hiện công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý tại các cơ quan, tổ chức từ Trung ương đến cơ sở.

Nâng cao ý thức toàn dân trong phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Kiên trì xây dựng văn hoá bài trừ ma tuý trong toàn xã hội; từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải đăng ký chỉ tiêu xây dựng đơn vị hành chính cấp xã "không ma tuý" theo lộ trình thực hiện hằng năm, bảo đảm đến hết năm 2030 có ít nhất 50% đơn vị hành chính cấp xã trên toàn quốc "không ma tuý" và từng bước đẩy lùi ma tuý ra khỏi đời sống xã hội.

Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, pháp luật trong các lĩnh vực có liên quan, bảo đảm phù hợp, thống nhất với Luật Phòng, chống ma tuý năm 2021, sát với thực tiễn, có tính khả thi cao. Khẩn trương nghiên cứu áp dụng chính sách hình sự nghiêm khắc hơn để giảm cầu ma tuý, chặn đứng mối quan hệ "cung - cầu" ma tuý. Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành trong phòng, chống và kiểm soát ma tuý; phân công rõ trách nhiệm quản lý tiền chất ma tuý (kể cả các chất tiền chất phục vụ y tế). Nghiên cứu, xây dựng cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp dịch vụ cai nghiện ma tuý tự nguyện và cai nghiện ma tuý tại gia đình, cộng đồng. Tổ chức thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma tuý đến năm 2030. Tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống ma tuý giai đoạn 2011 - 2025, định hướng đến năm 2030 để điều chỉnh phù hợp với tình hình, yêu cầu thực tiễn công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý.

2. Nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm và tệ nạn ma tuý. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống ma tuý với nội dung, hình thức, biện pháp, phương tiện phù hợp với từng nhóm đối tượng, tập trung vào các khu vực, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma tuý, các nhóm nguy cơ cao, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp, chế xuất, khu vực triển khai các dự án quy mô lớn…; xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến, kịp thời khen thưởng, động viên những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phòng, chống và kiểm soát ma tuý; tiếp tục triển khai hiệu quả các phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, toàn dân tham gia phòng, chống ma tuý gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và các phong trào thi đua yêu nước khác để huy động tối đa sức mạnh của toàn xã hội tham gia phòng, chống và kiểm soát ma tuý.

3. Tổ chức tổng rà soát người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma tuý để đánh giá đúng thực trạng tình hình, có biện pháp quản lý chặt chẽ. Tập trung đưa tối đa số người nghiện đủ điều kiện theo quy định pháp luật và số người nghiện có nguy cơ phạm tội, vi phạm pháp luật cao đi cai nghiện bắt buộc; kết hợp triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn phát sinh người sử dụng ma tuý và người nghiện ma tuý mới. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, bảo đảm triển khai hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện, công tác cai nghiện và điều trị nghiện ma tuý; xây dựng các cơ sở cai nghiện ma tuý chất lượng cao, ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại trong quản lý, điều trị; hỗ trợ vốn, đào tạo, tạo việc làm, xoá bỏ mặc cảm cho người sau cai nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng, phòng ngừa tái nghiện. Khẩn trương nghiên cứu, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện. Đẩy mạnh nghiên cứu, triển khai các phương pháp y học, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong điều trị và phục hồi chức năng cho người nghiện ma tuý, nhất là ma tuý tổng hợp.

4. Triển khai tổng thể, đồng bộ các biện pháp nắm chắc tình hình tội phạm về ma tuý từ sớm, từ xa, từ cơ sở, nhất là khu vực biên giới, cửa khẩu, trên biển, trên tuyến hàng không và trên không gian mạng. Chủ động, kịp thời phân tích, nhận diện, dự báo chính xác tình hình tội phạm ma tuý nổi lên, nhất là các phương thức, thủ đoạn mới, hoạt động có tổ chức, xuyên quốc gia, sử dụng công nghệ cao, không gian mạng… để tổ chức triển khai các kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, đấu tranh triệt phá tận gốc các đường dây, tổ chức, băng nhóm, ổ nhóm, điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý, bắt giữ được đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Tiến hành tổng rà soát các điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý để đấu tranh triệt xoá, vô hiệu hoá; thực hiện hiệu quả công tác chuyển hoá địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma tuý, có giải pháp không để tái phức tạp.

Phát huy vai trò nòng cốt của các cơ quan chuyên trách, nhất là vai trò chủ trì của lực lượng Công an, trực tiếp là lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý; nâng cao hiệu quả phối hợp đấu tranh giữa các lực lượng chuyên trách phòng, chống ma tuý từ Trung ương đến địa phương; phân công rõ ràng nhiệm vụ của từng lực lượng, thống nhất quy trình phối hợp giải quyết các vụ việc, đấu tranh chuyên án chung bảo đảm đồng bộ, liên hoàn. Nâng cao chất lượng tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố về công tác điều tra, xử lý tội phạm về ma tuý.

5. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, nhất là quản lý biên giới, quản lý vùng biển, đảo, quản lý xuất, nhập khẩu, quản lý các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và dịch vụ nhạy cảm về an ninh, trật tự... không để tội phạm ma tuý lợi dụng hoạt động. Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý, khẩn trương định danh và xây dựng cơ sở dữ liệu về hoá chất, các chất, tiền chất ma tuý để kiểm soát chặt chẽ không để tội phạm lợi dụng sản xuất ma tuý tổng hợp trong nội địa. Nắm tình hình, kịp thời phát hiện, triệt phá diện tích trồng và tái trồng cây có chứa chất ma tuý, nhất là tại các khu vực, địa bàn có nguy cơ cao. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ; chuyển đổi trạng thái các mặt công tác phòng, chống ma tuý từ "truyền thống" sang "hiện đại"; khai thác, ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ công tác quản lý địa bàn, quản lý người sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý và quản lý sau cai nghiện ma tuý.

6. Tiếp tục kiện toàn, nâng cao năng lực về tổ chức, biên chế; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút nhân lực có trình độ cao vào làm việc trong các cơ quan phòng, chống tội phạm về ma tuý, các lực lượng chuyên trách về phòng, chống ma tuý của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính. Chính phủ, các cơ quan liên quan và các địa phương quan tâm ưu tiên nguồn lực đầu tư, hỗ trợ kinh phí cho công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý, nhất là ở cơ sở, các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm và lực lượng chuyên trách phòng, chống và kiểm soát ma tuý.

7. Tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với các nước láng giềng trong đấu tranh phòng, chống và kiểm soát ma tuý; chú trọng đấu tranh chuyên án chung và đấu tranh, ngăn chặn vận chuyển ma tuý qua các tuyến đường hàng không, đường biển. Đẩy mạnh hợp tác trong trao đổi, chia sẻ thông tin tội phạm về ma tuý, truy bắt đối tượng truy nã về ma tuý, tranh thủ sự hỗ trợ về tài chính, khoa học, kỹ thuật, công nghệ, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng phòng, chống ma tuý.

Bộ Chính trị yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể các cấp có trách nhiệm phổ biến, quán triệt nội dung Kết luận này đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân; xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, đánh giá việc thực hiện Kết luận này. Đảng uỷ Quốc hội, Đảng uỷ Chính phủ chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng, chống, kiểm soát ma tuý và pháp luật có liên quan; tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, thanh tra công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Đảng uỷ Chính phủ chỉ đạo ban hành kế hoạch của Chính phủ tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn công tác tuyên truyền về Kết luận và tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả, tác hại của ma tuý; qua đó, nâng cao sức "đề kháng" của toàn xã hội đối với tội phạm và tệ nạn ma tuý. Đảng uỷ Công an Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan giúp Bộ Chính trị tổ chức quán triệt, hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện; định kỳ sơ kết, tổng kết, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư về kết quả thực hiện Kết luận này.